Thao tác lôgích đi từ một tiền đề để rút ra một kết luận được gọi là gì?

Câu hỏi yêu cầu định nghĩa về suy luận hợp logic. Trong logic học, một suy luận được coi là hợp lệ (hay hợp logic) nếu kết luận của nó chắc chắn đúng khi các tiền đề đều đúng. Điều này có nghĩa là, nếu chúng ta chấp nhận các tiền đề là đúng, thì không thể có chuyện kết luận lại sai.

Phương án A: "Suy luận tuân thủ mọi quy tắc lôgích hình thức." Phương án này chưa đủ, vì một suy luận có thể tuân thủ quy tắc logic hình thức nhưng vẫn có thể đi từ tiền đề sai dẫn đến kết luận sai.

Phương án B: "Suy luận từ tiền đề đúng và tuân thủ mọi quy tắc lôgích." Đây là đáp án chính xác nhất. Một suy luận hợp logic đòi hỏi cả hai yếu tố: tiền đề phải đúng và suy luận phải tuân thủ các quy tắc logic. Khi cả hai điều kiện này được đáp ứng, kết luận chắc chắn đúng.

Phương án C: "Suy luận luôn đưa đến kết luận xác thực." Phương án này không hoàn toàn đúng. Một suy luận có thể đưa đến kết luận xác thực do may mắn hoặc tình cờ, chứ không nhất thiết phải do tính hợp logic của nó. Suy luận hợp logic đảm bảo tính đúng đắn CỦA QUÁ TRÌNH suy luận, chứ không đảm bảo TÍNH ĐÚNG ĐẮN CỦA KẾT LUẬN một cách tuyệt đối nếu tiền đề sai.

Phương án D: "Suy luận có lý nhưng luôn đưa đến kết luận sai lầm." Phương án này mâu thuẫn với định nghĩa về suy luận hợp logic. Suy luận hợp logic không thể luôn đưa đến kết luận sai lầm nếu các tiền đề đúng.

Vậy, đáp án đúng là B.

Hình vuông logic mô tả các mối quan hệ giữa bốn kiểu phán đoán chủ - vị cơ bản: A (Toàn thể khẳng định), E (Toàn thể phủ định), I (Bộ phận khẳng định) và O (Bộ phận phủ định). Trong đó:

* Mâu thuẫn: A và O, E và I. Nếu A đúng thì O sai, và ngược lại. Nếu E đúng thì I sai, và ngược lại.
* Tương phản trên (Đối lập): A và E. Cả hai không thể cùng đúng, nhưng có thể cùng sai.
* Tương phản dưới (Bán đối lập): I và O. Cả hai không thể cùng sai, nhưng có thể cùng đúng.
* Lệ thuộc (Quan hệ bao hàm): A và I, E và O. Nếu A đúng thì I đúng, nếu E đúng thì O đúng.

Dựa vào định nghĩa trên, sơ đồ suy luận A ↔ ~O ; E ↔ ~I thể hiện mối quan hệ mâu thuẫn, vì A và O, E và I không thể đồng thời đúng hoặc đồng thời sai.

Suy luận diễn dịch trực tiếp là một loại suy luận mà trong đó kết luận được rút ra một cách trực tiếp từ tiền đề. Điều kiện đủ để xây dựng một suy luận diễn dịch trực tiếp hợp lôgích là kết luận phải là phán đoán lệ thuộc vào phán đoán tiền đề. Điều này có nghĩa là kết luận phải là một hệ quả tất yếu của tiền đề, không được chứa thêm thông tin nào ngoài những gì đã có trong tiền đề.

Phương án A, B và C không đúng vì chúng đề cập đến các điều kiện không cần thiết hoặc không đủ để đảm bảo tính hợp lệ của một suy luận diễn dịch trực tiếp. Việc tiền đề và kết luận có chủ từ và vị từ giống nhau, có quan hệ đồng nhất hoặc có các thành phần giống nhau không đảm bảo rằng kết luận là một hệ quả tất yếu của tiền đề.

Do đó, đáp án đúng là D.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các quy tắc suy luận logic, đặc biệt là quy tắc về mệnh đề kéo theo (a → b) và mệnh đề đảo, phản đảo của nó.

* Mệnh đề kéo theo: a → b (Nếu a thì b)
* Mệnh đề đảo: b → a (Nếu b thì a)
* Mệnh đề phản đảo: ~b → ~a (Nếu không b thì không a), trong đó ~ là phủ định.

Quy tắc suy luận đúng là: [a → b] ⇔ [~b → ~a] (Mệnh đề kéo theo tương đương với mệnh đề phản đảo của nó).

Xét các phương án:
* A. Sai vì: [a→ b]⇒[ b→a] là sai (mệnh đề kéo theo không tương đương với mệnh đề đảo).
[a → ~b] ⇒ [~b → a] là sai.
[a→ b]⇒[ b→a] là sai.
* B. Sai vì: [ a→b]⇒[ b→ a] là sai (mệnh đề kéo theo không tương đương với mệnh đề đảo).
[~a → b] ⇒ [~b → ~a] là sai.
[ a→b]⇒[ b→ a] là sai.
* C. Sai vì: [b→a]⇒[ a→b] là sai (mệnh đề kéo theo không tương đương với mệnh đề đảo).
[~b → a] ⇒ [~a → b] là sai.
[b→a]⇒[ a→b] là sai.
* D. Sai vì: [a→b]⇒[ b→a] là sai (mệnh đề kéo theo không tương đương với mệnh đề đảo).
[a → b] ⇒ [~b → a] là sai.
[a→b]⇒[ b→a] là sai.

Vậy, không có đáp án nào đúng trong các phương án đã cho.