Suy luận: “Nghèo đói thì không học hành được; Không học hành được thì dốt nát; Dốt nát thì không biết cách làm ăn; Không biết cách làm ăn thì lại đói nghèo. Như vậy, đói nghèo lại sinh ra nghèo đói” là đúng hay sai, vì sao?

Câu 50:

Mệnh đề nào tương đương với: “Lượng sắt trong cơ thể (CT) của chúng ta là không đáng kể, nhưng lượng sắt đó lại hoàn toàn không thể thiếu được đối với việc duy trì sự sống cho con người (CN)”?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Câu hỏi yêu cầu tìm mệnh đề tương đương với mệnh đề gốc. Mệnh đề gốc khẳng định hai điều:

Lượng sắt trong cơ thể là không đáng kể.

Lượng sắt đó (không đáng kể) là không thể thiếu để duy trì sự sống.

Phân tích các lựa chọn:

A. Muốn sống thì CT của CN cần phải có sắt: Đây là một cách diễn đạt tương đương. Việc có sắt trong cơ thể là điều kiện cần để duy trì sự sống.

B. Lượng sắt đáng kể trong CT của chúng ta là lượng sắt không duy trì sự sống cho CN: Mệnh đề này nói về "lượng sắt đáng kể", trong khi mệnh đề gốc tập trung vào "lượng sắt không đáng kể". Do đó, nó không tương đương.

C. Điều kiện cần và đủ để CN sống được là trong CT của CN phải có sắt: Mệnh đề này nói rằng chỉ cần có sắt thì sẽ sống được, và nếu không có sắt thì không sống được. Mệnh đề gốc chỉ ra rằng sắt là *cần* chứ không *đủ*.

D. Lượng sắt không đáng kể trong CT của chúng ta là lượng sắt không thể thiếu được đối với việc duy trì sự sống cho CN: Đây là sự lặp lại của một phần của mệnh đề gốc, chứ không phải một mệnh đề tương đương hoàn toàn.

Vậy, đáp án A là chính xác nhất.

Câu 1:

Khi khảo sát một tư tưởng, lôgích hình thức chủ yếu làm gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Lôgích hình thức, hay còn gọi là logic hình thức, là một nhánh của logic nghiên cứu các hình thức suy luận, phân tích cấu trúc của các mệnh đề và các quy tắc suy diễn để xác định tính hợp lệ của các lập luận. Khi khảo sát một tư tưởng, lôgích hình thức chủ yếu tập trung vào hình thức của tư tưởng đó, mà không xét đến nội dung cụ thể. Vì vậy, đáp án đúng là "Chỉ để ý đến hình thức của tư tưởng."

Câu 2:

Quy luật lý do đầy đủ phản ánh điều gì trong hiện thực?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Quy luật lý do đầy đủ khẳng định rằng mọi sự vật, hiện tượng, tính chất, hay quan hệ đều có lý do đầy đủ của nó. Lý do đầy đủ ở đây được hiểu là cơ sở, nguyên nhân hoặc những yếu tố quyết định sự tồn tại và biến đổi của sự vật, hiện tượng đó.

* Phương án 1: Tính chứng minh được của tư tưởng, mặc dù liên quan đến lý luận, nhưng không phải là bản chất cốt lõi mà quy luật lý do đầy đủ phản ánh.
* Phương án 2: Mối liên hệ phổ biến của sự vật, hiện tượng là một khía cạnh quan trọng của thế giới, nhưng quy luật lý do đầy đủ tập trung vào mối liên hệ nhân quả, chứ không chỉ là sự liên hệ chung chung.
* Phương án 3: Mối liên hệ nhân quả chi phối giữa các đối tượng được tư tưởng là đáp án chính xác nhất. Quy luật lý do đầy đủ nhấn mạnh rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có nguyên nhân và lý do tồn tại, và mối liên hệ nhân quả này là yếu tố then chốt.
* Phương án 4: Cơ sở dẫn tới sự đứng im tương đối, sự ổn định về chất của đối tượng được tư tưởng, mặc dù sự ổn định cũng là một khía cạnh, nhưng quy luật này chủ yếu nói về lý do và nguyên nhân, không phải sự ổn định.

Vậy đáp án đúng là phương án 3: Mối liên hệ nhân quả chi phối giữa các đối tượng được tư tưởng.

Câu 3:

“Hai tư tưởng trái ngược nhau không cùng đúng” là phát biểu của quy luật (QL) nào?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Quy luật phi mâu thuẫn phát biểu rằng hai tư tưởng trái ngược nhau không thể đồng thời cùng đúng về cùng một đối tượng, trong cùng một thời gian và trong cùng một mối quan hệ. Các quy luật còn lại có nội dung khác:
- Quy luật loại trừ cái thứ ba: Hai phán đoán mâu thuẫn nhau thì một phán đoán đúng, một phán đoán sai, không có phán đoán thứ ba.
- Quy luật đồng nhất: Mỗi tư tưởng phải đồng nhất với chính nó trong suốt quá trình lập luận.
- Quy luật lý do đầy đủ: Mọi tư tưởng đúng đều phải có lý do đầy đủ để chứng minh.

Câu 4:

Mệnh đề “Hai tư tưởng (TT) không cùng đúng” tương đương lôgích với mệnh đề nào?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Câu hỏi này kiểm tra sự hiểu biết về quan hệ lôgic giữa các mệnh đề, đặc biệt là mệnh đề phủ định và tương đương lôgic. Mệnh đề "Hai tư tưởng (TT) không cùng đúng" có nghĩa là ít nhất một trong hai tư tưởng đó phải sai. Điều này tương đương với việc nếu một tư tưởng đúng thì tư tưởng còn lại phải sai.

Phương án 1: "Hai TT không thể cùng sai" không tương đương. Nếu cả hai cùng đúng thì mệnh đề gốc sai.

Phương án 2: "Hai TT, trong đó, nếu TT này đúng thì TT còn lại sai" là tương đương. Đây chính là diễn giải trực tiếp của mệnh đề gốc.

Phương án 3: "Hai TT, trong đó, nếu TT này sai thì TT còn lại đúng" không tương đương. Nếu cả hai cùng sai thì mệnh đề gốc vẫn đúng, nhưng mệnh đề này sai.

Phương án 4: "Hai TT, trong đó, nếu TT này đúng thì TT kia sai, và nếu TT này sai thì TT kia đúng" không tương đương. Điều này thể hiện mối quan hệ loại trừ hoàn toàn, trong khi mệnh đề gốc chỉ yêu cầu không được đồng thời đúng.

Câu 5:

Nếu a là một tư tưởng thì mệnh đề “Một tư tưởng chỉ có một giá trị lôgích xác định hoặc là đúng hoặc là sai chứ không có khả năng thứ ba” được ký hiệu như thế nào?

Lời giải: