Khái niệm thực phản ánh điều gì?

Thu hẹp khái niệm là một thao tác logic nhằm chuyển từ một khái niệm có ngoại diên rộng (khái niệm loại) sang một khái niệm có ngoại diên hẹp hơn (khái niệm hạng). Nói cách khác, ta đi từ khái niệm chung đến khái niệm riêng bằng cách bổ sung thêm các đặc trưng vào nội hàm của khái niệm ban đầu, làm cho ngoại diên của nó thu hẹp lại.

Phương án 1: Đi từ KN loại sang KN hạng - Đây là định nghĩa chính xác của thu hẹp khái niệm.

Phương án 2: Đi từ KN chung sang KN riêng - Đây là một cách diễn đạt khác của việc đi từ khái niệm loại sang khái niệm hạng, và cũng chính xác.

Phương án 3: Đi từ KN có nội hàm (NH) sâu, ngoại diên (ND) hẹp sang KN có NH cạn, ND rộng - Đây là định nghĩa của mở rộng khái niệm, không phải thu hẹp khái niệm.

Phương án 4: Đi từ KN có NH cạn, ND rộng sang KN có NH sâu, ND hẹp - Đây là định nghĩa chính xác của thu hẹp khái niệm.

Định nghĩa đúng cần đáp ứng các tiêu chí: không thừa (đầy đủ), không thiếu (bao quát), không luẩn quẩn (tránh sử dụng chính khái niệm định nghĩa để định nghĩa nó), rõ ràng (dễ hiểu, tường minh), và nhất quán (không mâu thuẫn với các định nghĩa khác). Do đó, đáp án đúng là phương án 4.

Câu hỏi yêu cầu định nghĩa khái niệm "cân đối".

- Phương án A: "Không luẩn quẩn, không mơ hồ, không phủ định" không phải là định nghĩa của cân đối.
- Phương án B: "Không rộng, không hẹp, không mơ hồ" cũng không chính xác định nghĩa cân đối, vì tính mơ hồ không liên quan trực tiếp.
- Phương án C: "Không rộng, không hẹp" là một cách diễn đạt gần đúng nhất về sự cân đối, thể hiện sự vừa vặn, không thái quá cũng không thiếu hụt.
- Phương án D: "A, B, C đều đúng" là sai vì A và B không đúng.

Vậy, phương án C là đáp án chính xác nhất, dù có thể chưa hoàn toàn đầy đủ. Trong ngữ cảnh này, đáp án C thể hiện sự tương xứng, hài hòa.

Phân chia khái niệm là thao tác logic nhằm vạch ra các khái niệm cấp hạng (khái niệm bộ phận) trong khái niệm cấp loại (khái niệm được phân chia). Mục đích của thao tác này là làm rõ hơn ngoại diên của khái niệm ban đầu, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các đối tượng thuộc phạm vi của khái niệm đó. Do đó, đáp án đúng là phương án 2. Các phương án khác không phản ánh đúng bản chất của thao tác phân chia khái niệm.

* Phương án 1 sai vì liệt kê các khái niệm lệ thuộc là một hoạt động khác, không phải phân chia khái niệm.
* Phương án 3 sai vì phân chia khái niệm không chỉ đơn thuần làm rõ ngoại diên, mà còn chỉ ra các bộ phận của ngoại diên đó.
* Phương án 4 sai vì làm rõ nội hàm là mục đích của thao tác định nghĩa khái niệm, không phải phân chia khái niệm.